Pracodawca bierze odpowiedzialność za pracowników przebywających w miejscu pracy. Gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie odnośnie nietrzeźwości, powinien od razu odsunąć takie osoby od wykonywania czynności zawodowych. Jednak, czy pracodawca może zmusić pracowników do poddania się kontroli trzeźwości? Czy badanie alkomatem jest zgodne z prawem?
Badanie trzeźwości pracownika – co mówi prawo?
Badanie trzeźwości w przypadku podejrzenia spożycia alkoholu jest kluczowe dla ochrony bezpieczeństwa pracownika, jak i innych osób mających bezpośredni kontakt z osobą nietrzeźwą. Kontrolą prewencyjną powinni być objęci kierowcy zawodowi, którzy mogą stanowić zagrożenie na drodze. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym zmuszenie pracownika do poddania się kontroli trzeźwości jest naruszeniem jego dóbr osobistych. Wynik badania jest informacją o stanie zdrowia, która stanowi dane osobowe. Badanie alkomatem lub poprzez badania krwi można dokonać tylko za zgodą pracownika. Jednak pracodawca ma obowiązek niedopuszczenia do pracy osoby po spożyciu alkoholu oraz możliwość nałożenia kary porządkowej. Kontrola trzeźwości może być jedynie dokonana przez uprawniony do tego organ np. funkcjonariusza Policji. Niestety brakuje przepisów zezwalających pracodawcy na badanie kontroli trzeźwości pracownika.
Nowe przepisy dotyczące badania trzeźwości pracowników
Kontrola trzeźwości w transporcie drogowym ma o wiele większe znaczenie niż w innych branżach. Kierowcy zawodowi z reguły zgadzają się na badanie alkomatem, a prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu nie zdarza się zbyt często w porównaniu do innych zawodów. Jednak Związek Międzynarodowych Przewoźników w Polsce dokłada wszelkich starań, aby zmienić obowiązujące przepisy. Od stycznia 2021 roku Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii prowadzi prace nad projektem ustawy, którego celem jest umożliwienie pracodawcom prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników. W 2022 roku można się spodziewać doprecyzowania podstaw prawnych w zakresie prewencyjnych kontroli trzeźwości pracowników.
Jak będzie wyglądała kontrola trzeźwości?
Projekt ustawy zakłada, że pracodawca będzie mógł przeprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli istnieje wyraźne podejrzenie spożycia alkoholu przez osoby wykonujące obowiązki zawodowe. Badanie będzie odbywać się za pomocą alkomatu, a informacja wskazująca na obecność alkoholu w organizmie pracownika ma być przetwarzana wyłącznie do jasno określonych celów i przechowywana przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy. Ponadto pracodawca będzie zobowiązany do poinformowania pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w obwieszczeniu lub regulaminie pracy. Regulacja ma również na celu rozwiązanie problemu dotyczącego wykonywania obowiązków pracowników po spożyciu narkotyków. Obecnie nie ma przepisów, które określałyby taką procedurę. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów, pracodawca będzie mógł zastosować karę porządkową, naganę lub wypowiedzenie stosunku pracy z winy pracownika.