List przewozowy, inaczej nazywany etykietą, to jeden z najważniejszych dokumentów, bez którego nie byłoby możliwości nadania przesyłki. W większości przypadków pozwala uniknąć niejasności i konfliktów pomiędzy obiema stronami umowy.
Czym tak naprawdę jest list przewozowy?
List przewozowy to dokument potwierdzający zawarcie umowy pomiędzy nadawcą przesyłki a przewoźnikiem. Jest konieczny do wydania i przekazania ładunku. Na podstawie dokumentu przewozowego odbiorca może weryfikować prawidłowość wykonania usługi przez przewoźnika. Prawo nie definiuje, kto powinien uzupełnić dane w liście przewozowym, jednak zazwyczaj czynność leży po stronie nadawcy.
Jakie informacje powinny znaleźć się w liście przewozowym?
W liście przewozowym zawarte są wszystkie informacje, które definiują paczkę. Etykieta jest dowodem zawarcia umowy przewozu oraz pełni funkcję legitymacyjna, co oznacza, że nadawca lub odbiorca zyskuje prawo do roszczeń oraz rozporządzania przesyłką. List przewozowy jest źródłem informacji o przewożonym ładunku. W razie niezgodności stanu przesyłki z danymi zawartymi w liście, odbiorca może wszcząć proces reklamacyjny. W liście przewozowym powinny znaleźć się takie informacje jak:
- miejsce i datę wystawienia dokumentu,
- miejsce załadunku i rozładunku,
- dane nadawcy i odbiorcy,
- wskazanie przewoźnika i środka transportu,
- określenie parametrów ładunku (wymiary, waga, objętość, ilość),
- wskazanie rodzaju i wartości ładunku,
- konieczne do identyfikacji znaki szczególne,
- sposób pakowania,
- stan przesyłki (uszkodzona, nieuszkodzona),
- wartość, sposób i termin uiszczenia opłat przewoźnika,
- liczba wydanych listów przewozowych,
- instrukcja dotycząca formalności związanych z odprawą celną,
- podpis przewoźnika bądź jego przedstawiciela.
Informacje zawarte w liście przewozowym zależą od rodzaju transportu. Inaczej wygląda w przypadku listu drogowego, kolejowego, lotniczego i morskiego.
Jakie są rodzaje listu przewozowego?
List przewozowy może różnić się w zależności od wybranego rodzaju transportu. W przypadku transportu drogowego wykorzystuje się list przewozowy CMR, czyli dokument potwierdzający zawarcie umowy drogą lądową. CRM wystawia nadawca w języku urzędowym kraju nadania. List przewozowy nie jest obowiązkowy, jednak w przypadku jego braku ewentualne roszczenia mogą być trudniejsze do wyegzekwowania. Listy do transportu kolejowego stanowią dokument potwierdzający odbiór paczek przez przewoźnika w transporcie kolejowym międzynarodowym. Wyróżnia się list przewozowy CIM, uznawany w Europie Zachodniej oraz list SMGS, obejmujący kraje Europy Wschodniej oraz Dalekiego Wschodu. Listy przewozowe kolejowe muszą być tłumaczone na inne języki, poza językiem nadania. Dla transportu lotniczego potwierdzeniem zawarcia umowy oraz przyjęcia przesyłki do transportu jest list przewozowy AWB. Dzieli się dwa rodzaje – HAWB, wystawiany przez spedytora eksporterowi oraz MAWB wystawiany przez przewoźnika dla spedytora. W transporcie morskim występuje odpowiednik listu przewozowego, określany jako konosament, który jest jednocześnie formą papieru wartościowego (daje prawo do dysponowania towarem). Jest to dowód przyjęcia ładunku na statek, a nie umową przewozu towarów.